Varsayın ki bir ampul, bir el ve yazılar var…
Konu: Karşı duruş… Yaşamın olumsuzluklarına karşın… Örneğin; tüketim… Ve sonuçları… Ve Küresel ısınma… Isınma…
Hangi konuda?
Öğrenciler ders bitip çıkarken sınıfın – atölyenin ışıklarını söndürmüyorlar…
Açılım: Enerji… Elektrik…
Enerji azalıyor… Santral kurmak pahalı ve sağlıksız.
Rüzgar enerjisi öneriliyor ama gündeme alınmıyor…
O zaman neler yapmak gerekir, küresel ısınmaya önlem almak adına… Herkesin yapacağı bir katkı vardır, dönüşümler için…
Ve…
Boş bir kadraja sahipsiniz… Konuyu - biçimi nasıl koyarak - yerleştirerek boşlukları anlamlı ve dengeli bir şekilde doldurursunuz?
Anahtar sözcükler: Anlam, denge, boşluk olabilir başlangıçta…
Çizimlerde ya da kolajınızda, fotoğraflarınızda ritmi, dengeyi, farklılığı nasıl elde edebilirsiniz? Dikkati nasıl çekersiniz? Ama bakanları rahatsız etmeden…
Simetri önemli ama bazen bir o kadar da rahatsız edici hatta sıkıcı olabiliyor. O zaman hemen başvurulacak durum - yöntem olmamalı… Hele kağıdınızı ortadan ayırıp bir tarafa biçim koyarsanız ve yanına da yazıyı eklemek zorundaysanız, lütfen bir terazi düşününüz terazi bir tarafa ağırlık koyduğunuzdan dengede kalmayacaktır…
Bir önemli konu da, “ilişkiler”dir. Yazının resimle – biçimle – formla ilişkisi… Biçimin zeminle ilişkisi… Renklerin birbiriyle ilişkisi…
Ve açık koyu dengesi… Eğer çalışmanız renkli ise, siyah beyaz fotokopisini çektirip açık koyu dengesine bakabilirsiniz. Bu şu demektir; diyelim ki mavi ve yeşili yan yana kullandınız. Renklerin farklı olması sizi aldatmasın. Çünkü ikisini de aynı şiddette – tonda – nüansta boyarsanız, siyah – beyaza dönüştürüldüğünde iki renk de aynı koyulukta gri olmuştur. Bu durumda açık - koyu dengesini oluşturamamışsınız demektir.
Bir başka sorununuz, devamlılık olmalı… Kopukluk ne denli doğrudur? İşte ilişkilendirmeler burada da önem kazanır… Dikkati paramparça etmemek adına…
Yaratıcılık, öncelikle fikriniz gereği seçtiğiniz nesnenin - biçimin yanına koyacağınız ikinci formla birlikte başlar… İlişkilendirmelerle… Bilinen elamanlar kişiye göre farklı ilişkilendirilerek kendini yaratıcılık boyutuna taşır.
Yazılarda diyagonallik düşünmek ve araya biçim yerleştirmek… Enerjiyi sembolize eden ve insanla doğrudan ilişkilendirilen bir biçim, resim, fotoğraf… Tabii burada insanın tamamının olması gerekmez. Konuya göre seçilen vücut ayrıntısı önemlidir… Ve ne kadar öne çıktığı…
***
Konu: Su
Endişeniz, su kaynaklarının azalması… Dolayısıyla suyun az, kullanıcılarının çok olması…
İnsan kendine sorular sormalı… Ve sorulara yanıtlar aramalı…
Problem belli…
Burada “azlık” ve “çokluk” nasıl anlatılabilir? Tabii az olan su, çok olan kullanıcılar – insanlar nasıl tasarımında yerini alabilir?
Yaratmak, soyut ve ıraksak düşünle olabilir. Hemen herkesin ilk anda düşünebileceği şeylerden yani yakınsak ve somut düşünmekten kaçınmak gerekir…
Doğrudan değil, dolaylı ilişkilendirmeler çok daha ilginç olacaktır…
Tersten de bakmak gerekir.
Kuraklık, biçime ve renge nasıl dönüşebilir?
Kahverengi toprak ve kuraklık rengi olabilir. Ama kahverengi ara bir renktir. Yani sıcak rengin yanında soğuk, soğuk rengin yanında sıcak olabiliyor. O nedenle kullanımında çok dikkat etmek gerekir. Hele de üzerine konulacak renkler söz konusu olduğunda… Eğer zemin rengi düşünülürse tabii…
Su ve cam
Su ve içmek
Su ve temizlik
Su ve hayat
Susuzluk ve ölüm
Susuzluk ve insansızlık
Hareket noktaları olabilir ve bunlar daha da çoğaltılabilir.
Seçilen formun-nesnenin mavi olması, su ve ferahlığı çağrıştırabilir.
Bardağın etrafına insan koymadan insanın içmesini çağrıştıran bir nesne kullanılabilir. Dolaylı ilişkilendirmedir ve iyidir.
Burada uzun - kısa, kalın – ince zıtlığından yararlanılabilir.
Slogan, soru da olabilir. İnsanı kendisine baktırması açısından gereklidir. Ve yanıt aramaları istendiğinde… Bu da araştırmaya yönlendirmektir… Burada verilen mesaj çok önemlidir.
***
Konu: Isınma - suların yükselmesi - ( Buzların erimesi )
Renklerin psikolojik anlamlarından çıkış yapmak…
Anahtar sözcük: yükselmek - ( uzamak )
Yükselen ve “alarm” kabul ettiğiniz bir şeye dikkat çekmek…
Bunun anlamını yüklenecek en güzel renk, kırmızı olabilir…
Boğulmak, yok olmak; bunu en iyi verecek, siyahta anlam bulabilir…
İnsanı doğrudan ilgilendiren durum… Ama bunun için insanı doğrudan kullanmak mı, yoksa onun bu durumlarda tercih edeceği mi öncelemek? Yani çağrışım yapacak bir şeyi seçmek… Grafik anlatıma en iyi katkı verecek bir şekilde de boşluğa yerleştirmek ve doluluk oranını iyi ayarlamak…
Gri; içinde siyahı fazlalaştırarak kirliliği, kötülüğü çağrıştırmak…
Zamanı rakamlara-yıllara dökmek…
Biçim rengiyle kullanılacak yazıların bazılarında aynı rengi kullanarak ilişkilendirme yapmak…
Yazının yataylığı ve kullanılacak bir başka formun da yataylığı yanında esas – odak kabul edilen biçimin dikeyliği ile zıtlık oluşturmak ve böylece durumu statik olmaktan çıkartmak…
***
Konu: Su tasarrufu
Açılım: Tasarrufa Küresel ve bireysel açıdan bakmak…
Anahtar sözcük: Temizlik – sağlık…
Küçük çabaların büyük etkiler yaratması - “Damlaya damlaya göl olur” demek yerine…
Suyun gücü…
Tasarımda kullanılması düşünülenler; insan, duş başlığı vs. olabilir…
Yazıların küçük ve büyük kullanılması; zıtlıktan yararlanılarak, hoş bir etki bırakabilir.
Ve renkler; insan figürünün kırmızı ile renklendirilip insanın gücüne, başkaldırışına dikkat etmek…
Duş balığını yeşil ile boyayıp suya, doğaya atıfta bulunmak, gönderme yapmak…
Yeşili salt biçimde bırakmayıp yazıya – en azından yazının bir kısmına da taşıyarak yalnız bırakmamak, kadraj içinde çoğaltmak… Böylece odak noktasını bire düşürmek ve dikkati parçalamamak…
Zeminde sert bir siyah kullanmamak, siyahın içine beyaz koyarak yumuşatmak ve üzerine konulan beyaz yazılarının sertlik oranını düşürmek, böylece… Akıllıca
***
Konu: Küresel ısınma
Açılım: Mevsimler… Küresel ısınma nedeniyle mevsimlerin kalmaması…
Bunu “moda” ile betimlemek…
Küresel ısınmaya ilişkin tek tek olumsuzlukları sıralamak…
Gerçekleri göz önüne sermek öncelikle…
Ve eğer bunları yapmazsanız, olacağınız budur, mesajını vermek ustalıkla…
Önce film adı gibi bir başlık…
Ve fikri yazı, bicim – resim - fotoğraf birlikteliği ile ifade etmek, kareler içinde…
Yinelemeleri noktalamak ve dikkat çekmek adına uyarıyı farklı form – kadraj – çerçeve içinde vermek…
***
Konu: : Suyun tükenmesi – susuzluk
“Suya ulaşmanın zorluklarını göstererek, var olanın kıymetini bilelim.” Senaryosundan hareketle bir mizansen hazırlamak…
Yokluğu korkuyla ilişkilendirmek… Korku elamanı olarak timsah kullanılabilir… Daha neler olabilir?
Kağıdı bölümlemek… Üçe ayırmak… Gökyüzü, yeryüzü ve su…
Gökyüzünü fazla parçalamadan vermek… Dikkati dağıtmamak için…
İnsan kalabalığını farklı yönlerde göstererek hareketi kuvvetlendirmek… Kıyafetlerde siyaha ve yeşile ağırlık vermek… Anlamı kuvvetlendirmek adına…
Suyu kirli vermek… Ve korkuyu vurgulayan bir timsah fotoğrafını diyagonal yerleştirmek… Suya yeşil şişe ve timsahın kuyruğunu da ilave etmek…
***
Konu: Yaşam biçiminin değişimi… ( Küresel ısınma sonucu )
Küresel ısınmayı “önce” ve “sonra” görüntüsüyle betimlemek…
Önce ve sonrayı aynı kişinin portresiyle göstermek… Başka nelerle gösterilebilir…
Renklerle olabilir mi?
Zıtlıklarla olabilir mi?
Olabilir tabii. Beynin sınırlarını zorlayarak herkesin kullandığı bir yöntemden farklılık yapılabilir…
Buradaki farklılık, kuru temizlemenin giysilerin ötesine taşınması… Saçı bile bu halde yıkamak zorunluluğun doğması. Ve o zorunluluğun renge, biçime, ifadeye taşınması…
***
Konu: Tasarruf… Enerji tasarrufu
Ne üzerinden enerji tasarrufu…
Elektrikleri kapatarak mı?
Bilgisayarı kapatarak mı?
Grafik Sanatlarda çok önemli bir şey vardır; bilgi…
Tasarım yapmak estetik, yetenek, yaratıcılık, duyarlılık gerektirir ama bir o kadar bilgili olmak, kültürlü olmak da gerektirir…
Bu aletleri ne sıklıkta kapatmak tasarrufu beraberinde getirir?
İş bitince, ders bitince elektrikleri kapatmak, fişi çekmek…
Bilgisayarla iş bitince kapatmak… Aralarda enerjiyi azaltacak bir yönteme başvurmak. Çünkü sürekli açıp kapamak daha büyük enerji kaybına neden olabilir.
Kapatmaya adım atmak…
“Adım atmak” ilk etapta aklımıza ayaklarımızı – bacaklarımızı getirir. Bu, yakınsak düşünmek, doğrudan ilişkilendirmektir…
Adım için başka neleri düşünebiliriz?
Parmaklar… Ve görüntüyü tamamlayan slogan…
Odak noktası; kapatmaya basmakta olan parmak… Söndürmeye hazır parmak…
***
Konu: Zaman… Eriyen zaman… Yok olan, değişen… Bozulan denge nedeniyle…
Betimleme nesneleri: Kum saati, buz ( eriyen )
Dönüştürülen: Kum yerine buz
Anahtar sözcük: Tükenmek
Nelerin katkısı olur tasarıma?
Buz aynı renkte kalmalı mı?
Renklerin anlamından yararlanılmalı…
Metinin kısa olması, sözcüklerin seçiminde çok dikkat edilmesi, kısaca az ve öz bir anlatım oldukça başarılıdır…
Dikey bir kum saatine yatay bir yazı lekesi, dengeyi oluşturur.
***
Konu: Dönüşüm
Anahtar sözcük: Kurtarmak
Çıkış noktaları: Ağaç, kağıt ve insan…
Görsel anlatımda; yazı ve çizgi ilişkilendirilmesi… Oldukça keyifli… Yazıdan çizgi oluşturmak, çizgiden yazı yapmak…
Çizginin yanına – içine, ortasına yuvarlak biçim yerleştirmek… Denge, zıtlıklar birliği…
Yazının kağıtta boydan boya çizgi oluşturması gibi figürün de ince bir çizgiyle betimlenmesi… Kafasının yuvarlağı ile kağıdın yuvarlağı arasındaki büyüklük, zıtlığı iyi bir tanımlama…
Ve dikey bir yazıya yatay bir yazı dengesi oluşturma… Asimetriden yararlanma
***
Öz – konu çok önemli olabilir. Ama onu doğru, estetik, yaratıcı, farklı sunmak o önemi ya oldukça var eder ya da yok eder… O halde öz kadar biçime de önem vermek gerekir. İşlevsellik kadar estetiği de önemsemek… Aradaki dengeyi iyi bir şekilde sağlamak…
Küresel ısınmaya neden olan etmenler çok… Bunları bir kadraj – çerçeve – kompozisyon üzerinde - içinde de birleştirebilirsiniz… Konuları tek tek alıp, bir bir de yapabilirsiniz - tasarlayabilirsiniz… Nasıl tercih ederseniz ediniz, anlatımda ekonomiyi öncelikle düşünmek zorundasınız…
Ve bize düşen küresel ısınmaya ilişkin tasarımlara eleştirel bakmak oluyor…
Verdiğiniz mesaj nedir?
Verdiğiniz mesaj doğru mu?
Verdiğiniz mesaj 3 dakika da algılanabiliyor mu?
İnsanlar yazdıklarınızdan ve görsellerinizden ne algılıyorlar, neyi algılayabiliyorlar?
Bunlar afiş tasarımı da olabilir mi?
Ya kitap kapağı tasarımı?
Bir senaryo çıkabilir mi? Kısa film çekilebilir mi?
Radyoda bir söylem yaratabilir mi?
Yanıtlarınızı yazıya ve görselliğe çevrimlemek kendinize doğru soruları sormakla başlar…
Küresel ısınma hepimizin sorunu ve üzerine parmak basıldığı gibi hem bireysel, hem küresel…
Ve herkesin yapabileceği bir şey vardır… Yetileri, ilgileri doğrultusunda…
Reklam Yaratıcıları Derneği, bir çok konunun içinden böyle önemli bir olayı insanı, dünyayı ve insanlığı ilgilendiren küresel ısınmayı öncelik kabul ederek bir yarışma düzenledi gençler – öğrenciler arasında…
Bu nedenle Reklam Yaratıcıları Derneğinin Başkanı Sayın Bülent FİDAN’ı, jüri üyelerini ve Nilay GÜNGÖR Hanımı içtenlikle kutluyor, tebrik ediyorum ve “yürekten teşekkürler”, diyorum…
Yarışmalarda kazanmak da, ödül almamak da olabilir... Aslında ödül alınız ya da almayınız böyle bir konu için çalışmak, fikir üretmek, tasarım yapmak baştan kazanmaktır. Bu kazanca bizi de katmanız mutluluğumuzdur…
24 – 05 – 2007 / İSTANBUL
Tülay ÇELLEK
Yıldız Teknik Üniversitesi
Sanat ve Tasarım Fakültesi
Sanat Bölümü Öğretim Görevlisi
Sanat Yazarları ve Eleştirmenleri Derneği
Sanat Yönetmeni ( SAYED )
http://www.tulaycellek.com
tcellek@yildiz.edu.tr
|
