Kompozisyon ögelerin bir sistem içinde ilkeler bağlamında bir araya getirilmesidir.
GÖRSEL TASARIM İLKELERİ – KOMPOZİSYON İLKELERİ
ZITLIK : ( Karşıtlık, çelişki ) Evrende her şey karşıtlıklar dengesi içindedir. Resimde de böyledir. Ölçü zıtlığı, aralık zıtlığı, renk zıtlığı, doku zıtlığı, üslup zıtlıkları, ilgi topladığı ve canlılık yarattığı için önemlidir.
EGEMENLİK / ODAK NOKTASI : Bir kompozisyonda kullanılan ögeler birbiriyle karşılaştırıldıklarından genelde bir denge hissedilmiştir. Denge simetrik, asimetrik denge olarak iki türlüdür. Örneğin, insan vücudu simetriktir. Asimetrik denge, farklı görsel ağırlıktaki ve çekicilikteki ögelerin düzenlenmesiyle oluşturulur.
GÖRSEL RİTM : Ritm, bir sanat yapıtıyla aramızda psiko-fizyolojik anlaşma yaratmak için yinelenen devinimler düzenidir. Devinim ikiye ayrılır.
• Doğal devinim ( Örneğin, yontunun devinimi )
• Plastik devinim ( kitlelerin üç boyutla bir yüzeyde yarattığı ışık – gölge kontrastlarından doğar )
Ritm çeşitli yönlerinde, çeşitli büyüklükte, yinelenen dominant devinimlerin birbiriyle kontrast uyuşumudur. Bir yapıtta çoğunlukta olan devinimlere dominant devinim denir.
Sonuç olarak ritm, renk, açık-koyu, ögelerin birbiriyle ilişkileri, dolu – boş kısımlar ve bunların çevre ilişkileri, hakim ve kontrast elemanlar, gölge - yarı gölge – açık durumlar, devinimlerin yükselme alçalma hızlarının üzerimizdeki etkileridir.
• Parçalama ve bölünme
• Sıralama
• Toplama
• Titreşim
• Merkezileştirme
• Refakat etme
• Serpilme – dağılma
• Ana ve yan devinimler kompozisyonu oluşturan diğer unsurlardır.
ŞEKİL – ZEMİN ANLATIMLARI
Görsel tasarım ögeleri, görsel ilkeler yardımıyla yüzeysel yada hacimsel olarak düzenlenerek zemin yada şekil anlatımlarını oluştururlar.
Zemin anlatımı; iki boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Geniş berrak alanlarla,
• Benzer ölçüde tekrar çizimlerle
• Bir kompozisyonda şekil anlatımı verecek şekilde güçlü etki yapan bölgelerden arta kalan kısımlarla sağlanır.
Şekil anlatımı; üç boyutlu etkisi olan bir düzenlemedir.
• Derinlikle
• Çizgisellikle
• Etkili çevre yada güçlü çevre çizgileriyle sağlanır.
- Sıcak renkli cisimler yakında
- Soğuk renkli cisimler uzakta
- Koyu tonlu cisimler yakında
- Açık tonlu cisimler uzakta
- Parlak cisimler yakında
- Mat cisimler uzakta
- Sert dokulu cisimler yakında
- Yumuşak dokulu cisimler uzakta etki yaparlar.
|
