Görsel ögeler, görsel tasarım ilkeleri doğrultusunda bir araya gelirler.
RESİMDE GÖRSEL ÖGELER
• Nokta
• Çizgi
• Renk
• Doku
• Format ( boyutta )
• Biçim
• Yüzey
Görme olayı ışıkla başlar…Işığın anlatımı siyahtan beyaza uzanan bir skala ve yorumla gerçekleştirilebilir. Böylece görme ve algılamada ara tonların ayırtına vardırılması söz konusudur.
NOKTA :
iki çizginin birleştiği yada kesiştiği yeri gösterebilir. Nokta, düzensizliğin içinde ilk düzen elemanıdır. Görsel anlatımda nokta ;
• Eş büyüklükte tek düze
• Eş büyüklükte sıklaşan – seyrekleşen
• Farklı büyüklükte sıklaşan – seyrekleşen
• Belli bir sistemle büyüyen – küçülen
• Serbest bir düzen içinde toplanan – dağılan vs.
ÇİZGİ :
Bir noktanın verilen bir doğrultudaki uzantısı bir çizgidir. Genişlik ve uzunluğu ne olursa olsun eğer biçimi bir çizgi etkisi yapıyorsa onu çizgi olarak tanılayabiliriz.
Sanatın çizgi ile başladığı bir gerçektir.
• Serbest fırçayla çizgi
• Belli bir çizgiyle doldurma ve tarama
• Çizgiyle boşluk doluluk ve derinlik
• Çizgiyle doku
• Çizgi – basınç – gevşeme ( zıtlık ilkesi )
• Çizgiyle hız
• Çizgiyle ritm
• Çizgi – yapı – konstrüksiyon
• Çizgiyle ton
• Değişik nitelikteki çizgilerle aynı fon üzerinde serbest çalışma
• Formları kuşatan çizgiler
• Paralel çizgiler
• Kısa, düz ve eş değerdeki çizgilerin serbest yönle oluşturdukları düzen
• Çeşitli uzunluk, kalınlık ve aralıklı çizgi çeşitlemeleri
• Eğriler, yaylar, kırılmalar
• Dikey, yatay çizgiler vs.
LEKE :
Resim yüzeyi üzerinde boya ile yapılan izdir. Başka bir değişle leke, resim sanatında yüzeyin homojen biçimde tek bir renk kullanılarak örtülmüş parçasıdır.
• Negatif ve pozitif leke ve denge çalışmaları
RENK :
Çeşitli cisimlerden yansıyarak gelen ışınların görsel algı sonucu bireyde oluşturduğu duygudur. Bir görme olayında ;
• Işınların göze gelmesi – Fiziksel
• Bu ışınların karşısında gözde ortaya çıkan işlemler – Fizyolojik
• Cismin beyinde algılanması – Psikolojik bir olgudur.
ANA RENKLER : Kırmızı – Mavi – Sarı
ARA RENKLER : Turuncu – Yeşil – Mor
TARAFSIZ RENKLER : beyaz – siyah – gri
KONTRAST – ZIT RENKLER : Sarı – mor / kırmızı – yeşil / turuncu – mavi
ARMONİ – BÜTÜNLEYİCİ RENKLER : Mor – mavi / kırmızı – yeşil / turuncu – mavi
Sıcak ve koyu sıcak : Renklere sahip elemanlar ön plana çıkarlar.
Soğuk ve açık soğuk : Renkler ise geri planda kalırlar.
RENKLERİN PSİKOLOJİK ÖZELLİKLERİ
SICAK RENKLER : Kırmızı, sarı, turuncu
SOĞUK RENKLER : Mavi, yeşil, mor
• Parlak renkler, heyecan
• Pastel renkler, sakin
• Malzemenin öz niteliğini ifade eder
• Renk formu belirler
• Renk oranları etkiler
• Renk ölçeği ortaya çıkarır.
• Renk ağırlık duygusu oluşturur. ( Koyu renkli elemanlar ağır, açık renkli elemanlar ise hafif algılanmaktadırlar.
RENKLERİN ALGILANAN ETKİLERİ – ANLAMLARI
Mavi : Sonsuzluk etkisi yaratır. Açık tonları yatıştırıcı, güven veren bir etki yaratır.
Yeşil : Sakin, barışçıl, hassas, yumuşak bir etki yapar. Neşe ve sükuneti ifade eder.
Sarı : Uyaran, neşelendiren, dikkat çeken bir etki yaratmaktadır. Genişlemeyi, iletişimi ifade eder.
Kırmızı : Heyecanlandırıcı, uyarıcı bir etki yapar. Enerji ve gücü temsil eder.
Pembe : Küçük alanlarda zenginliği ve önemi vurgular
Kahverengi : Mutsuz, kederli.Sıcak rengin yanında soğuk, soğuk rengin yanında sıcak etkisi yapan ara bir renktir. Turuncu, sarı ve beyazla birleştiğinde rahatlatıcı bir etki yaratmaktadır.
Gri : Siyaha giden tonları kasvetli, beyaza giden tonları huzurlu bir etki yaratmaktadır.
Beyaz : Kullanıldığı bir mekanda güneş ışığını yansıtırsa uyarıcı, neşeli bir etki yaratmaktadır.
DOKU :
Bir cismin yüzeyi dokunulduğunda sert yada yumuşak pürüzler içerir. Bu pürüzler o cismin dokusunu oluşturur.
Tekstür ( Dış yapı ) : Yüzeyde, objelerin iç yapılarında bir dereceye kadar, kendini belli eder. Böyle bir yüz plastik bakımından daha ilginç bir görünüme sahiptir.
Strüktür ( İç yapı ) : Birbiriyle sık bağlantılı, benzer formların iki yada üç boyut üzerine yinelenmesinden strüktür doğar.
Gözle görülen doku; görsel dokudur. Dokunma ile hissedilen doku; dokunsal dokudur.
- Derin doku
- Yüzeysel doku
- Düzenli doku
- Düzensiz doku
• Cisimlere hissedilen dokular; doğal dokular
• Salt görsel olarak algılanan yapay dokular vardır.
BOYUT :
Genel olarak var olanın biçimlendirilmesidir. Doğadaki nesneler titiz bir boyut ilişkisi içindedir.
• Her tasarım ögesinin boyutu:
a- İşlevsel açıdan
b- Malzeme açısından
c- Çevreyle olan ilişkisi açısından belirlenir.
Tasarım boyutlamasında insan boyutu şarttır. Yaşamda her şey insan boyutuna göre ayarlanmıştır.
BİÇİM :
Biçim, bir nesnenin dış sınırlarıdır. ( Monge ) Biçim, canlı varlık, form cansız doğadır. ( Klee ) Hodgden’de “ formu yaratıcı eylemin zihinde canlandırdığı şey, biçimde kuvvetli konturları olan şekildir” diye tanımlar.
Bir alan, değer, renk ve dokusal farklılıkları nedeniyle sınırları belirlenmiş olarak algılanır ki buna biçim denir.
Doğada var olan her cismin, bir geometrik forma dayalı biçimi vardır. Bazıları da serbest görünümdedirler. Biçimi sınırlayan çizgi karakterleri, biçimin yuvarlak, sivri, keskin, yumuşak niteliklere sahip olmasına katkıda bulunurlar. Biçim geometrik, organik ( serbest 9 olmak üzere iki grupta toplanırlar.
YÜZEY :
Üzerinde iki boyutlu çalışmaya olanak veren her tür alandır. Düzlemsel nitelikte olabileceği gibi, eğrisel de olabilir.
GRAFİK SANATLAR
Grafik Sanatlar, baskı, çizgi ve çoğaltma tekniklerinden yaralanarak belirli bir konuyu görsel yoldan yaymak amacını güden bir sanat dalıdır. Başka bir değişle, Grafik Sanatlar, çeşitli basım ve çoğaltma teknikleriyle gerçekleştirilecek resimsel yada yüzeysel malzemenin tasarımı konusunu ele alan sanat grubudur. Bir grafik ürünü ( amblem, afiş, kitap kapağı, tekstil tasarımı vs. konuları içerir. )
|
