Kendimizi…
Tasarımının yapılanmasında anlamdan hareket edersek soyut düşünerek yaratmaya atılan ilk adımı gerçekleştirmiş oluruz. Somut düşünmek ise bilgiyi süzmek, özetlemek, doğrulamak için gereklidir. Mantık, akıl, duygu, duyumsamalar bir dengede buluşmalı tasarımını yapacağımız konu için…
Edebiyat derslerinde bir romanı özetlememiz istenir. Sorun bu özetlemenin neye yarayacağını ve başka alanlara aktarım yapabileceğimizi düşünmemekle başlar…
Temel bilgiler nasıl aktarılır? Estetikle, tasarımla, yaratıyla nasıl taçlandırılır? İşlevsellik ve estetik aynı potada nasıl buluşturulur? Sözcükler nasıl renge biçime dönüşür? Hatta harfler ve cümleler… Yazılar biçimle nasıl buluşur? Hangisi önde olur, ön plana çıkar, diğeri onu tamamlar… Yazı mı, biçim mi? Biçimlerden seçtiklerimizin, doğrudan mesajla ilişkili olanının kadraj üzerinde ki yeri, boyutu nasıl dengelenir?
Demek ki bir tasarımı gerçekleştirmek için önce yığınlarca soru oluşturmalıyız. Sonra bu sorulara yanıt aramaya çıkmalıyız. Yanıtı tek çözümle, tek yöntemle sınırlamadan… Araştırmalar, eskizler bunun için çok önemlidir.
***
Düğün davetiyesi ile filmi buluşturmak. Davetiye tasarımıyla ilgili problemi film üzerinden çözümlemek… Yaratıcılıkta ilişkilendirmeler çok önemlidir. Görünürde birbiriyle ilintili olmayan ayrı alanların anlamlarından yararlanarak buluşma sağlamak yaratıcılık için gereklidir…
Film bir süreçtir. Zamana yayılır… Bir düğün davetiyesi bebeklik fotoğraflarından başlayıp, tanışma, nişan fotoğraflarıyla devam ediyor. Burada da bir süreç var… Davetiyenin arkası gerekli bilgilerden oluşmuş… Bir yüz işlevsellik görevi görürken diğer yüz yaratıyı, çağrıyı, etkilemeyi, motiveyi barındırıyor içinde…
Dersimizde saydam gösterisi yapan eski-meyen öğrencimin nikahının böyle bir saydam gösterisi ile olduğunun bahsi geçmişti. Öğrenci bu bilgiyi alımlayıp değerlendirmiş. Demek ki derste konuşulanlar boşa gitmiyor.
Diğer davetiyede hazır fikirden yararlanılmış fazlaca… Ferman davetiye olmuş… Biçim olarak düşünülürken, acaba öğrenci fermanın anlamıyla davetiyenin anlamı üzerinde bir buluşturma yapmış mı?
*
Zaman kavramı en çok seçilenlerden. Genelde kum saati düşünülür. Burada kelebek ve ağaçtan dökülen yapraklar üzerinden anlamlandırılmış zaman.
- Zaman ve kelebek; nasıl bir reklamın çıkış noktası olur?
- Yaprakları dökülen ağaç; zaman söz konusu olduğunda hangi tanıtımın anahtarı yerine geçer?
Yaprakların dökülmesi ölüm mü, yoksa yeni bir yaşamın başlangıcı mı?
Dökülmek, yaprağın yer değiştirmesi değişimin, yenilenmenin görüngüsü olarak mı ele alınmalı? Buradan yaratmaya gidilebilir. Yeni doğan bir besin, bir moda göstergesi elbisenin, yeni bir kokunun, yeni açılan bir okulun, yaşam bulan bir şirketin yaratıcı, değişime açık olduğunu göstermede kullanılamaz mı?
Verilen kavramlar, veriliş esnasında örneğin müşteriye bir bağımlılığı, içinde barındırmazken, özgürce düşünmeyi, beynin sınırlarını zorlamayı, özgünce yaratmayı amaçlarken süreç içinde yapılacak tasarımlarla ilişkilendirmeyi de amaçlıyor aslında. Bazen tersten düşündürmek, bazen farklı bir yerden değişik bir yere gelerek yaratmak için… Bunu lisede çalışırken de yapardım… Harfler, rakamlar ya da yaratılan bir formun yinelenmesinden oluşan kompozisyonlarda -düzenlemelerde başta belirli bir tasarım konusu, amacı vermezdim. Ama daha sonra bu tasarımlardan kravat, flar desenleri olabilir düşüncesini verir böylece yaratıyı bir sürece oturturdum bu şekilde…
Burada 2 bölümlük sınavın bir bölümü doğrudan işlevsellik taşıyan tasarımları içerirken diğer bölümü sınırsızlık içinde yaratıcılığı içeriyor. İkisi de dersimizin içeriği ve yöntemiyle ilintili…
Öğrenci seçtiği kavramı aynı zamanda açıklamış ve üzerinde fikir üretmiş.
Zaman bir bebek üzerinden betimlenmiş… Yaşlandığında bile çocuk olarak düşünülerek… Daha sonra doğumdan ölüme kadar olan süreç çizgi üzerinde gösterilmiş. Hani çizimler vardır, insanın gelişimi değişimi böyle gösterilir… Aynı şekilde çocuğun doğumu, emeklemesi, ayağa kalkması, yaşlanıp eğilmesi ve…
Zaman üzerinde düşünme devam etmiş. Önce bir çizgi üzerinden yaşamla ölüm arası anlatılırken burada zamanın geçirilme hızı duygularla ilişkilendirilerek anlatılmış.
- Sevdiğinin yanında hızla geçen zaman
- Ondan uzakta geçmeyen – geçemeyen zaman
Burada kum saati devreye girivermiş…
- Sevdiği yanındayken süratle akan kum saati
- Sevdiği uzaktayken çok yavaş akan kum saati
• Buradan hareketle bir araba reklamı gerçekleştirilemez mi?
• Buradan hareketle dersin örneğin yabancı dilin öğretiminde hızlı veya yavaş kavratılması üzerine bir reklam düzenlenemez mi?
• Buradan hareketle sevgi ve çevre, zaman ve sevgi, zaman ve çevre üzerine sosyal içerikli bir afiş tasarımı, bir reklam filmi yapılamaz mı?
Kavramlar çıkışlar sağlar…
Bir başka düşüncede zaman takvim yapraklarıyla ilintilendirilmiş. Yılın bitiminin yerine bir insanın ömrünün bitimi ele alınmış.
Duvarda asılı bir takvimin binlerce yaprağı var… Her gün dökülen bir yaprak ölüme yaklaşmayı sembolize ediyor. Bu filmlerde vardır. Bir ağacın yaprağı döküldükçe hasta ölüme daha da yaklaşır… Önemli olan, heyecanı doruklara çıkartan son yapraktır düşme sürecinin sonu geciktirmesiyle…
*
Sorular bölümünde kesinlikle ezber kırmalarını istiyorum. Özellikle bireysel olmalı yanıtlar… Asla daha önce derslerde öğretilenler üzerinden ve hele ki sözlük içinden asla olmamalı. Çünkü herkesin kompozisyonu-düzenlemesi farklıdır. Çünkü herkes farklıdır. Deneyimleri değişiktir. O zaman her yanıt özgün olmalıdır.
Burada bulunmak; bir öğrencimin konuşmasından ilham alarak oluşturduğum bir soruydu… Bu soruyu yapıt oluştururken “orada olmak” sorusunun sorulduğunu yeni duydum… Benim soru biraz daha anlam kazandı doğrusu… Burada olmak yakınsak düşünüldüğünde derste olmak anlaşılmasın diye yaşamı ve dersin duvarsızlığını mutlaka söylüyorum… Burada ne kadar, nasıl, hangi anlam derinliğinde ve nasıl bir duyarlılıkta bulunuyorlar? Oradan çevrimlemeye, değiştirmeye, dönüştürmeye geçmektir, geçirmektir altındaki amacım…
Öğrenci burada mantığı bir kenara bırakıp “yüreğinin götürdüğü yere git” diyerek duyguları ön plana çıkartmış. Sevdikleri ve huzur başat olmuş…
Anahtar sözcük huzur, sevgi; buradan hareketle bir içeceğe huzur katabilir misiniz, sevginin, sevgilinin yanında… Böyle bir reklamı nasıl kurgularsınız?
*
Anlam; “Sözcüklerin bilinmeyen dünyasını keşfetmek, kendi yüklediğim anlamlarla yeni bir renk katmaktır satırlara…”
Bunu özellikle yöneticilik yaptığım İstanbul Avni Akyol Güzel Sanatlar Lisesinde çok yaptım… Eğer hitap ettiğim kişiye adıyla, ya da öğretmen sözcüğü kullanmadan özellikle “hoca hanım” diye başladıysam durum kötüydü… Eğer öğrencilere “çaylar geliyor, çaylar” dediysem durumlarını değiştirmeleri gerekiyordu… “Susun, çalışın” demekten hoşlanmadığım için bu cümleyi kullanıyor, istediğim sonucu da alıyordum…
Anlamları yeniden yaratmak ve problemleri farklı bir şekilde çözmek… Burada da ezberleri kırdırmak, var olmayı başkalarının gölgesinde, devamında değilde kendi kişiliğinde gerçekleştirmek amaçlarımdan biri. Böylece yaratıcı olunur, önüne konulanı ezberlemekten öteye geçilerek…
ADIM
Ben üç şey biliyorum
Dinlemekle dört kılana anlatacağım…
ULTRA
Bir kelimeye
Bin anlam yüklediğim zaman
Sana sesleneceğim.
ÖZDEMİR ASAF
Öğrenciye bir çiçek uzatmalı, onlar bin çiçek yaparak çoğaltmalılar…
BENDE Mİ SEZAR
O merdivenlerden bir çıkışım vardı
Sanki aranızdan kaçıyordum,
BAKI
Kendi bahçesinde dal olamayan
Girmiş bahçeme ağaçlık taslıyor.
ÖZDEMİR ASAF
Sevgili öğrencilerime derim ki, “sizin çirkin saydığınız çizimleriniz, tasarımlarınız başkalarının güzelini alıp, kopyalayıp bana sunmanızdan çok daha değerlidir…” Özdemir ASAF bir başka güzel anlatmış iki mısrada… İnsanlar kendi bahçesinin dalı olmalı yoksa ne başkasının ağacı, ne kendi ağacı olur.
PORTRE
(Cemal Nadir)
Bir adam geçti kendi çizgilerinden
Katmalı katmalı günlere dolan
Gitmenin kalmaya açılan kapısından
Bir adam geçti, kırk beş yılı da adam.
ÖZDEMİR ASAF
“DOKUZA KADAR ON” Şiir kitabından… YKY
Seçmeleri yapan Sayın Doğan HIZLAN’a teşekkürler…
*
Kompozisyon; “Sözcüklerle, satırlarla bir ahenk, bir renk cümbüşü yaratmaktır. Kendini özgürce ifade etmektir, korkmadan, çekinmeden inandığın doğruları satırlara dökmektir aynı zamanda duygularını okuyanlara yaşatacak incelikte bir gelin gibi süslemektir dizeleri…”
Bilgisayar Bölümü öğrencisi olarak bu tanımlamadan çıkarak bir sitenin ana sayfasını nasıl düzenlersin?
Bu tanımlamadan hareketle yeni bir yazılımı nasıl gerçekleştirirsin ki dünya Hindistan Bilgisayar mühendislerinden önce ülkemizde yetişen bilgisayar mühendislerini tercih etsin
Ders vermekte bir kompozisyon - bir düzenlemedir. Bu tanımdan hareketle bilgisayar öğretmen adayı olarak derslerini nasıl kompoze eder, nasıl düzenlersin ki öğrencilere bilgisayarın teknik yönünü öğretmenin ötesinde yaratıcılıklarında rol oynarsın…
*
Sadık, duygusal, kararsız…
Kısa film için “kararsız” tiplemesini nasıl bir olay örgüsü içinde betimlerdin?
Çevre ile “duygusal” temelde bir afiş tasarımı gerçekleştirseydin biçimlerin, renklerin ve ilişkilendirmelerin nasıl olurdu?
Bir içecek reklamını “sadık” sözcüğünü anahtar olarak alsaydın reklamını nasıl hazırlardın?
Kendini tanıtıma-reklama, yaratıcılığa, tasarıma nasıl çevrimlerdin, bu sözcüklerden hareketle… Rengin, biçimin! Ve konun…
*
Durmadan sorular sorar… Sanırsınız ki bilmiyor, anlamadı yine soruyor… Ama öğrenciyi tanıdığınızda görülüyor ki soruları bilmediği için sormuyor, bilgisi ve ilgisi olduğundan soruyor. Yaratıcı fikirleri olan, beyninin sınırlarını zorlayabilen bir öğrenci… Kararsız mı yoksa çekinik mi zaman zaman… Dersimize verdiği katkılardan dolayı teşekkürler…
BAHAR 2010 / VİZE 2
***
SORU 2 (VİZE 2)
Konular:
TASARIM
“İşlevsellik” ve “estetik” düşünülerek…
• Kartvizit tasarımı
- Kendi kartvizitinizin tasarımı
- Yazı ve resim-biçim-şekil birlikteliğinde
- Kartvizit tasarımı yapanlar; kartvizitin formu ve yüzey tasarımının çok farklı olmasına dikkat edeceklerdir. ( Bilinen bir tasarımın tarafınızca sunumu kabul edilmeyecektir. )
• Davetiye tasarımı; sergi, nikah, kutlama, kartpostal, tebrik kartı ( yeni yıl vb. )
• Yaşadığınız bir alanın tanıtım amaçlı tasarımı; kendinize ait orijinal bir eklentiyle birlikte
- Fakülteniz, semtiniz, işiniz, odanız vb… ( Hayalinizdeki… Estetik ve işlevsel anlamda… )
• Kupa Tasarımı
• Kitap Kapağı Tasarımı
• CD Tasarımı
- Müzik – Film -Oyun
- Yazı + Resim-Biçim
- Grubun Adı – Filmin Adı
- Albümün adı – Oyuncuların Adı - Yönetmen
- Müzik evinin adı – Film yapımın adı
• Sahip olduğunuz kurum için antetli ( Başlıklı ) mektup kağıdı ve zarfı
Bunlar; Galeri, müze, şirket, okul, mağaza, meslek odaları, büro, spor kulüpleri, dernek, vakıf vs. olabilir
• Zaman
- Mesleklere göre saat tasarımı ( istenilen bir alanın saat tasarımı )
Örneğin; Berber, makine, doktor - tıp, inşaat, mimarlık, müzisyen, mühendislik-her dalı, sanat - fotoğrafçı vs… Bunları istediğiniz kadar çoğaltabilir, istediğiniz alana ve zamanın geniş anlamına yayabilirsiniz.
• Bir içecek reklamını nasıl tasarlarsınız?
• Seçtiğiniz bir kurumun reklamını nasıl gerçekleştirirsiniz?
***
KAVRAM
( İşlevsellik düşünülmeden )
• Zaman
• Özgürlük
• İletişim
• İfade
• Neşe
• Samimiyet, aramak, ilişki, içtenlik, seyretmek, yırtık, özlem, farkındalık, boşluk, doluluk, yükselmek, yaymak, açmak, kapamak, dokunmak, ısınmak, yüzmek, konuşan, düşey, bakmak, ses, ışın, duyarlılık…
— Bu kavramların-seçtiğinizin / seçtiklerinizin size göre yorumu - sizde çağrıştırdığının bir tasarımı (özgürce)
AÇIKLAMA
• Seçtiğiniz konudan - konulardan en az 4 fikir ve bir fikrin en az 3 varyasyonu eskiz şeklinde çizilecektir.
• Mutlaka bir konu “tasarım” kısmından, bir konu da “kavram” kısmından seçilecektir.
• Çizimi iyi olmayan yazabilir ya da gerekli görenler ayrıca yazı ile de açıklama yapabilirler.
• Eskiz - Araştırmaların hepsi tek bir kağıtta olmalı ve tasarım kısmı çerçevelenmelidir - kadraja alınmalıdır. Kavram kısmı çerçeve konusunda serbest…
• Yazı - Biçim, resim, şekil
Teknik: Serbest
SORULAR
1- Size göre “KOMPOZİSYON” nedir?
2- Size göre “BURADA BULUNMAK” nasıl bir duyarlılıktır?
3- Size göre “ANLAM” ın yorumu ne olabilir?
4- Kendinizi 3 sözcükle ifadelendirir misiniz?
Not: Yanıtları salt ders kapsamında değil yaşamı kapsayacak şekilde veriniz lütfen…
Süre: 3 saat ( Herkes istediğinde verebilir )
• Sınav kağıdının sağ alt köşesine
- Adı soyadı
- Fakültesi-Bölümü ( alanı )
- GT 1-2 / GA 1 / GTİ ( Hangisinde iseniz)
- Güz 20… / Bahar 20…
Not: Atölyede imzalı kağıt dağıtacağım. Siz kağıt üzerine yapacağınız uygulama – eskiz için gerekli gördüğünüz malzemeyi getiriniz lütfen. Kalem, silgi vs…
Çizimler atölyede yapılacaktır… Soruları daha önce göndermemin amacı, araştırma yapmanıza yöneliktir.
İyi Eğlenceler – Başarılar…
Tülay ÇELLEK
http://www.tulaycellek.com
***
16–05–2010 / İSTANBUL
|
