Barışı yaşama sermek…
Yaratıcılığı yaşama sermek…
Kaliteyi yaşama sermek…
Eğitimle…
Ve psikoloji…
Bir eğitimcinin, bir akademisyenin psikoloji bilmesi gereklidir. Çünkü psikoloji insan sorunlarını çözmeye yarayan bir bilgi alanıdır. Ve empati kurmanın, insanı anlamanın, hissetmenin anahtarlarını taşır. Psikoloji beyin ve çevre çıkışlı davranışlarla ilintili olduğuna göre branş ne olursa olsun eğitimde, eğitimcide sağlıklı bir şekilde yerini almalıdır. Eğitsel yaşamda öğrenme, bellek ve ruh sağlığı çok önemlidir. Psikoloji alanının doğasında yaratıcılık vardır...
İnsan bebeklik, çocukluk, gençlik dönemlerinde sürekli ve hızlı değişimler yaşar. İçsel dünyadan dışsal dünyaya geçerken yaşadığı fırtınaların renkleri ve boyutları devamlı değişir. Bunun her zaman danışmanlık sorunu olduğu söylenemez. Burada her dalın öğretmeni, akademisyeni aynı zamanda her anlamda danışman olmalıdır. Bu nedenle eğitim yönetiminde ve eğitimde yer alan herkes; öğretmen, akademisyen çok iyi psikoloji bilmelidir. Barışçıl bir yaşamı sağlamak ve eğitimde kaliteyi gerçekleştirmek için psikoloji, felsefe, yaratıcılık gereklidir.
Ve felsefe…
Yunanca “bilgelik sevgisi” olan, bazılarına göre soyut alanı, bazılarına göre somutluğu kapsayan felsefe ile her eğitimci akademisyenin ilgilenmesi gerekir. İster varoluşculuğu, ister bilimi kapsasın içinde sevgi vardır felsefenin. Eğitimde sevgi çok önemlidir. Bir eğitimci, akademisyen mesleğini, öğrenciyi severse başarılı olur… Ve bilgi... Ve yaşamın kendisini eğitimle buluşturmak önemlidir… Bu nedenle felsefe yaşam, anlam ve eğitim için gereklidir.
Yaratıcılıkta salt sorulara yanıt vermek değil, soru sormak gerekir, felsefede olduğu gibi. Yaşama dair sorular oluşturmak lazımdır. Yaratıcılıkta merak önemlidir. Merak eden öğrenir ve yaratır. Yaratıcılıkta bilgi gereklidir. Ona ulaşmak için araştırma yapmak, caba göstermek lazımdır. Ayrıca yaratıcılık salt başkalarının problemlerini çözmek değil, kendi problemini oluşturmaktır. Tıpkı başkalarının sorularına yanıt ararken kendi sorularını oluşturmak gibi…
PLATON’a göre; "Felsefe, doğruyu bulma yolunda, düşünsel bir çalışmadır." Yaratıcılık ise; düşünsel, düşsel tasarımdan bilimsel ya da sanatsal yaratıma, yeniliğe, özgünlüğe geçmek için yaşanılan süreçtir.
SOKRATES; "Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir." Der. Yaratıcı olmak için yeni bilgiler edinmek gerekir.
ARİSTOTELES; "İlkeler ya da ilk nedenler bilimidir felsefe." Diyor. Yaratıcılık bir süreçtir. İçinde ilkeleri, nedenleri barındırır. Safhaları vardır; kuluçka, esinlenme, biriktirme, dinlenme ve yaratma…
CAMPENELLA; "Eleştiridir." Der felsefe için. Yaratıcılık; yaşama eleştirel bakmaktır. Yeni önermelerde bulunmaktır, hiç kimsenin düşünmediği ilişkilendirmeleri yapmaktır…
F. BACON; "Deney ve gözleme dayanan bilimsel veriler üzerinde düşünmektir." Diye tanımlar felsefeyi. Yaratıcı olmak için araştırmak, gözlemlemek, denemeler yapmak, varyasyonlar üretmek gerekir.
Ve yaratıcılık…
Yaratıcılık; daha önce aralarında ilişki kurulmamış veya kurulması düşünülmemiş olaylar, nesneler ya da düşünceler arasında ilişki kurulmasıdır. Alışılmışın, bilinenin dışında, farklı, yeni, özgün olmak, problemi görmek, değişik çözüm yollarından giderek yeni sonuçlar çıkartmaktır. Kendimizi ve dünyayı değiştirme eylemliliğidir. Düşler, hayal gücü, espri ve düşünsellik, dikkat, yargılama, değerlendirme, uslamlama sonucu oluşturulan eylem yaratıcı süreçtir. Yaratıcılık sanatta olduğu kadar, bilimde ve yaşamda vardır…
CORBUSİER, “yaratıcılık sabırlı bir araştırmadır, ” demiştir. Yaratıcılık söz konusu olduğunda bilgi ve deneyim birikiminden yararlanarak sentezleme sonucu yeni ürünler ortaya koymaktır. Yaratıcı insan, yaratıcı süreç içinde entelektüel birikiminden, deneyimlerinden, algılarından, hayal gücünden yararlanır. Çevresini bu bağlamda değerlendirip aktarma yetisi çerçevesinde sezgi ve araştırma ile özgürce yaratıcı ürünler, yapıtlar oluşturur. Bu nedenle mevcut olaylar, kuramlar yeniden ele alınır, ancak bakış açısı farklıdır. Gidilen yol orijinaldir. Varılan sonuç özgündür. Yaratıcılık sürecinin sonucunda yenilik vardır.
MATİSSE, “görmek yaratmanın başlangıcıdır,” demiştir. Yaratma bir serüvendir, bir heyecandır, bir duyarlılıktır. Bunun için görmeyi bilmek gerekir. Ayrıca gözümüzden kaçırdığımızı bilgiyle yakalamalıyız. Bu nedenle çok okumalıyız. Çokluk tartmayı, değerlendirmeyi, zenginliği içerir. Her yöne geniş açıdan bakmakla donanımlı olunur. Bunun yaratıcılığa, kişilikli yaşamaya, kararlılığa ve eleştirel bakmaya katkısı vardır. Yaratıcılığı geliştirilen birey bir alanda öğrendiğini diğer alanlara aktaracaktır. Bu yaratması demektir.
Akademisyenlerin salt kendilerini merkeze alması ve öğrencinin özgürlüğünü kısıtlaması, yaratıcılığını engeller. Derste rahatlığın sağlanması, konuşmanın serbest bırakılması, kusurlarla, yanlışlarla, eksiklerle alay edilmemesi, heyecanların yaşam bulmasına olanak tanınmasıyla yaratıcı eğitim ortamı hazırlanmış olur. Akademisyen öğreten değil, öğrenciyle birlikte öğrenen olmalı ve öğrencinin deneyimlerine önem vermelidir. Kısacası yaratıcılığı destekleyen rahat bir ortam, bir çevre ile kitaplar ve teknolojik donanımı sağlamak gerekir. Prof. BOSH, “Yeteneksiz insan yoktur, farklı yeteneklerde insan vardır.” Demiştir. Her öğrenci değerlidir.
Yaratıcılık, insan varlığı ile birlikte yaşam bulan bir olgudur ve değişim, gelişim demektir. Eğitim çerçevesinde yaratıcı düşünmenin, bilgi çağında, bilgi üretme ortamında gerçekleştirilmesi ve geliştirilmesi gerekir. Yaratıcılık söz konusu olduğunda yeni deneyimlere açık olunmalıdır. Yaratıcı düşünce, tüm bilgileri kullanmak durumundadır. Dolayısıyla bilgiler, veriler çoğaltılıp yoğunlaştırılarak yaratıcılık geliştirilebilir. Yaratıcılık, tüm zihinsel yetileri geliştirmede rol oynar. Bu yetiler, doğru yöntemleri olan eğitim sisteminde, bilgiler arasında yeni ilişki ve bağlantılar kurarak ilerletilir. Kısaca yaratıcılık eğitim yoluyla geliştirilir.
Bu bağlamda her yerde, her an bu olguyla yaşamak önemlidir. İlginin doğru eğitilmesi bireyin gelişimine neden olur. Kendimizi yaratarak ifade ederiz. Bu nedenle çağdaş eğitimde öğrencinin kişiliği, yaratıcılığı, niteliği ve kalitelilik ön planda olmalıdır.
Bir ülkenin çağdaşlaşması bilgi tekrarı olan ezber eğitim yöntemiyle değil, ütopyaları olan bireylerle, beynin sınırlarını zorlamakla olur. Bunlar, eğitimde yaratıcılığın ve kalitenin ön plana alınmasıyla gerçekleşir.
Yaratıcı bir eğitim için kalite lazımdır. Ve kaliteli bir eğitim için yaratıcılık gereklidir.
Ve kalite…
Eğitimin amaçlarından en önemlisi yaratıcı ve kaliteli insan yetiştirmektir… Ayrıca nitelikli, dürüst, güvenilir, sorumluluk sahibi olan, barışçıl insan yetiştirme çabası olmalıdır eğitim…
Disiplinlerarası anlayışla ve sınırların eğitim bazında kaldırılmasıyla dünyanın daha yaşanılır hale getirilmesine dayandırılmalıdır eğitim… Türkiye’ye gelip zenginleşmek, Hindistan’a gelip değişmek eğitimin kalitesini yükseltmektir bir anlamda. Değişen, gelişen toplumlarda gençliğin, bunlara yanıt verebilecek ve yaratıcı olacak şekilde yetiştirilmesine olanak sağlanmalıdır. Burada başarı, kaliteli bir eğitimle sağlanır. Kaliteli bir eğitim sürekli iyileştirilerek, programlar her zaman elden geçirilerek gerçekleşir. İnsanın iyiletimi ve kalite, çağdaş bir eğitim anlayışına dayalıdır. Bunun için öğrenci odaklı bir eğitim gerçekleştirilmeli, öğrenciye kendini ifade etme olanağı tanınmalıdır. Başarı, katılımla olur. Ve değişme açık olmakla.
Yaratıcılıkta moral çok önemlidir. Eğitimci akademisyenin buna önem vermesi, sürekli öğrenirlilik çerçevesinde öğrencilerin morallerini hep yüksek tutması gerekir. Kaliteli bir eğitimde bireysel farklılıklara önem vermek gerekir. Farklı alanlardan beslenim ile paydaşlık çok önemlidir, kaliteye ulaşmak için.
Kalite önemlidir; tasarımlara kusursuzluk katar. Yaşama mutluluk verir. Kalite verimliliktir. Kalite esneklidir, yeniye açık olmaktır. Kalite etkililiktir, doğruluktur. Planlı davranmaktır. Kalite tıpkı yaratıcılık gibi bir süreçtir… Ve kesinlikle eğitim içinde yerini almalıdır.
Ve barış…
Barış moral demektir. Barış mutluluk demektir. Barış paylaşmak demektir. Bunlar yaratıcı ve kaliteli olmak için gereklidir… Eğitim barış ister…
KAYNAKLAR
* NİETZSCHE, F. İyinin ve Kötünün Ötesinde Bir Gelecek Felsefesini Açış-Ara yay. 1990
* FROMM, E.Sevgi ve Şiddetin Kaynağı-Payel yay.1979
* ERBİL, H. Sanat Felsefesi Tartışmaları-Ekin yay. 1990
* ÇELLEK, T. Ortaöğretimde Görsel Sanat Eğitimi Konusunda Yapılan Çalışmaların Analiz ve Yorumu-Yüksek Lisans Tezi 1991
* COUDWELL, C. Yanılsama ve Gerçeklik - Pavel yay. , 1974
* BAŞARAN, İ.E. Eğitim Yönetimi -Matbaa 1983
* BAŞARAN, İ.E. Eğitime Giriş - Sevinç Matbaa 1973
* READ, H.Sanatın Anlamı -İş Bank yay. 1974
* FİSHCER, E. Sanatın Gerekliliği - Kuzey Yay. 1985
* VELİDEDEOĞLU, S. İnsan ve Yaratma Edimi İş Bankası Yay. 2000
* ROUQUETTE, M.L. Yaratıcılık - İletişim Yay. 1992
* MAY, R.Yaratma Cesareti -Metis Yay.
* SUNGUR, N.Yaratıcı Düşünce -Özgür Yay.
* SAN, İ. Sanatsal Yaratma Çocukta Yaratıcılık - İş Bankası Yay.
* ÜSTÜNDAĞ, T. Yaratıcılığa Yolculuk- Pegem Yayıncılık Kasım 2002
* ROBİNSON, K. Yaratıcılık Aklın Sınırlarını Aşmak - Kitap Yayınevi Nisan 2003
* SAN, İ. Sanat ve Eğitim/Yaratıcılık, Temel Sanat Kuramları, Sanat Eleştirisi Yaklaşımları–Ütopya Yay
* FREİRE, P. Ezilenlerin Pedagojisi Ayrıntı Yay. 2003
* PİNK, D. Aklın Yeni Sınırları - MediaCat yay.
* FOSTER, J. Fikir Nasıl Bulunur - MediaCat yay.
* BONO De E. Çocuklar Sorun Çözüyor – İnkılap Yay.
* RAWLİNSON, J.G. YARATICI Düşünme ve Beyin Fırtınası – Rota Yay.
* NEWMAN, M. Yaratıcı Sıçramalar – MediaCat Yay.
* SINGER, D.G. SINGER J.L. Çocuklarda Yaratıcılığın Gelişimi-Gendaş Yay.
* FOSTER,J. CORBY, L. Yaratıcılık Fabrikası – Optimist Yay.
* ARNHEIM,R.Görsel Düşünme-Metis Yay. 2007
*ÜLGEN,G.(Çeviri Edit.) Beyin Temelli Öğrenme –Nobel Yay. 2002
* HEATH,C.,HEATH,D. İşte Bu Fikir Tutar –Optimist Yay. Temmuz 2007
* FOSTER, T. RV.,Büyük Fikirler Oluşturmanın 101 Yolu-Rota Yay.
•CÜCELOĞLU,D. Yeniden İnsan İnsana - Remzi Kitapevi 1997
•TÜRKOĞLU,N. İletişim Bilimlerinden Kültürel Çalışmalara Toplumsal İletişim Kalemus Y.07
*ROUSSEAU J.J. Emile – Selis yay.2007
*MELLANDER, K. Öğrenmenin Gücü-Remzi Kitapevi 2008
*GARDNER,H. Zihin Çerçeveleri Çoklu Zeka Kuramı-Alfa 2004
*CAMBELL,J. İlkel Mitolojisi 1992, Doğu Mitolojisi 1993, Batı Mitolojisi 1995, Yaratıcı Mitolojisi 1994 - İmge Yay.
*KRISHNAMURTİ,J. Eğitim Üzerine-Ayna Yay.2008
*YILMAZ,M.(Hazırlayan) Sanatın Felsefesi Felsefenin Sanatı-Ütopya Yay. 2009
YARATICILIĞIN EĞİTİMDEKİ YERİ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=267
YARATICILIK VE ÖĞRENME
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=332
YARATICILIĞIN YAŞAMDAKİ YERİNDE EĞİTİMİN ROLÜ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=313
YARATICILIK VE EĞİTİM SİSTEMİMİZDEKİ BOYUTU
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=20
BİLİM, SANAT VE EĞİTİM ÜZERİNE
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=312
GELECEĞİN ŞEKİLLENMESİ İÇİN EĞİTİMDE YARATICILIK
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=532
SANAT VE BİLİM EĞİTİMİNDE YARATICILIK
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=2
SANAT VE EĞİTİMİNDE TASARIM VE YARATICILIK ÜZERİNE
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=566
EĞİTİMDE YARATICILIĞIN YAŞAMI
BURSA UÜ MYO ÖĞRENCİ KONGRESİ İÇİN BİLDİRİ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=1152
SAÇMALAMAK SERBEST
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=1434
Eski tarih?
Yeni tarih: 17–01–2010 / İSTANBUL
